W historii ruchów religijnych był to tylko epizod i nie pozostawił po sobie żadnych śladów materialnych, nie licząc kilku wyblakłych fotografi i i pożółkłych pism.

Warto go jednak przypomnieć, tym bardziej, że zbliża się 90. rocznica wydarzeń, które wówczas poruszyły, a nawet zantagonizowały mieszkańców Krosna i pobliskich wsi. A poza tym idea, która się zrodziła, ma swoją kontynuację, choć nie w samym mieście

Pod koniec XIX wieku w środowisku polonijnym w USA narastało niezadowolenie z działalności struktur Kościoła rzymskokatolickiego. W większości parafi i polskich proboszczami byli obcokrajowcy, nieznający polskiego języka i tradycji. Diecezjami kierowali głównie biskupi irlandzcy, a administratorzy parafii traktowali wspólny majątek jako własny i podejmowali decyzje, nie licząc się ze zdaniem rad parafi alnych i wiernych. Konsekwencją tego stanu rzeczy było powstanie ruchu „niezależnych”, domagającego się zreformowania Kościoła i uczynienia go instytucją bardziej demokratyczną, a jednocześnie bliższą zwykłemu człowiekowi.

Próby osiągnięcia porozumienia z hierarchami i przekonania Rzymu do wprowadzenia zmian, przyniosły niepowodzenie, toteż nastąpiła radykalizacja postaw „niezależnych”, którzy coraz otwarciej zabiegali o stworzenie autonomicznej wspólnoty religijnej. W 1904 roku odbył się w Scranton pierwszy synod Polsko-Narodowego Kościoła, który m.in. uchwalił zerwanie z Rzymem. Następne trzy synody doprowadziły do sformułowania podstaw Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego, uchwalenia tzw. 11 Wielkich Zasad, uściślenia kwestii liturgicznych i wyznaniowych.

Artur Bata

Więcej w nr 35, Nowe Podkarpacie z 2 września 2015 r.

Ponadto w aktualnym wydaniu znajdziesz przegląd wydarzeń z regionu,

informacje sportowe, program TV.

Zapraszamy!

Znasz ciekawe miejsca w regionie lub historie z nimi związane? Być może znasz ciekawych ludzi, których historie warto opowiedzieć?

czekamy na informacje    Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.