Nowe Podkarpacie

Reklama
Reklama

Dwory oraz Dworki

Siedliska Bogusz (gmina Brzostek)

Email

Wieś położona w głębokiej dolinie, spiętej z trzech stron pasmami częściowo zalesionych wzniesień. Przy wjeździe do Siedlisk, po prawej stronie drogi, na wzgórzu widać resztki zespołu dworsko-parkowego. Prowadzi do niego malownicza aleja, wysadzana drzewami. Zabudowania dworskie znajdują się w stanie daleko posuniętej ruiny. Właściwie są już tylko ułomki murów i zwały gruzu porastające samosiejkami i trawą. Układ architektoniczny założenia jest już prawie nieczytelny. Kilka lat temu budynki jeszcze stały, miały dachy i ściany. Zrobione przeze mnie wówczas zdjęcia są teraz dokumentem historycznym, przypominającym o istnieniu w tym miejscu dworu Boguszów, świadka wydarzeń, które wstrząsnęły Galicją. Od Siedlisk bowiem zaczęła się niszcząca fala rabacji.

Poprawiony: wtorek, 11 października 2011 10:24

Rudna Mała / gmina Głogów Małopolski/

Email

Wieś należała do klucza głogowskiego dóbr Lubomirskich. W 1725 roku Jan Kazimierz Lubomirski ożenił się z Urszulą Branicką, córką hetmana Klemensa Branickiego. Małżonkowie przystąpili do budowy rezydencji w Głogowie, według planów słynnego architekta Tylmana z Gameren. W 1737 roku Jan Kazimierz Lubomirski zmarł. Jego żona Urszula przejęła ciężar zarządzania dobrami, wykazując przy tym spore talenty organizacyjne i zmysł artystyczny. Urzeczona widokami ogrodów włoskich, postanowiła stworzyć, na ich podobieństwo, letnią rezydencję w pobliżu Głogowa. Wybór padł na Rudną Małą. W 1740 roku powstało tam romantyczne założenie, składające się z pałacyku i parku, będące pierwszą tego rodzaju kompozycją w Polsce, wzorowaną na ogrodach włoskich. Lubomirska nazwała to miejsce Retyradą. Jedyny jego opis zawdzięczamy Elżbiecie Drużbackiej (1698 – 1765), poetce późnego baroku, wysoko cenionej przez współczesnych, m. in. Ignacego Krasickiego i Hugona Kołłątaja, który powiedział, że „utrzymała honor poezji polskiej". Nazywano ją często „Safoną słowiańską" i „Muzą sarmacką". Warto w tym miejscu wspomnieć, że praprawnukiem Drużbackiej, po kądzieli, był komediopisarz Aleksander Fredro. Drużbacka, gospodarując z mężem w dzierżawionym Rzemieniu, często odwiedzała magnackie dwory. Pisała wiersze liryczne, satyryczne, poematy epickie, romanse wzorowane na literaturze francuskiej. Podczas swoich podróży trafiła również do Głogowa, do Urszuli Branickiej, ta zaś zawiozła ją do Retyrady. Park i pałacyk wywarły na Drużbackiej ogromne wrażenie co zaowocowało utworem „Opisanie Retyrady J. O. Księżnej Urszuli z Branickich Lubomirskiej, starościny Bolim". Poemat ten został wydany w tomie zatytułowanym „Zbiór rytmów duchownych, panegirycznych, moralnych i światowych". Oto jego fragment:

Przyborów (gmina Czarna)

Email

Wieś wchodziła w skład rozległych dóbr Reyów. W I połowie XIX wieku Dominik Rey zbudował w Przyborowie murowany dwór i założył park krajobrazowy. Zamieszkał tu wraz z żoną, Karoliną z Ankwiczów. Podczas rabacji galicyjskiej Dominik Rey został zamordowany, a chłopi doszczętnie ograbili dwór. Odtąd pozostawał nie zamieszkały. Zaniedbany i opuszczony popadł w ruinę i w końcu rozebrano go. Wnuk Dominika Reya Mikołaj zdecydował się osiąść w Przyborowie. Potrzebna była nowa siedziba. Zaprojektował ją, w tzw. stylu zakopiańskim, Stanisław Witkiewicz, zaś prace budowlane ukończono w 1894 roku. Swoim wyglądem obiekt nie przypominał typowej siedziby ziemiańskiej , a raczej okazałą willę.

Olchowa i Będziemyśl (gmina Iwierzyce)

Email

Na skraju Kotliny Sandomierskiej, u podnóży wzniesień Pogórza leży wieś Olchowa, a po sąsiedzku Będziemyśl. Pejzaż bezleśny, teren lekko pofałdowany, pełen sadów, ciągnących się wzdłuż polnych dróg. Dzieje obu wsi sięgają XIV wieku. Pierwsza wzmianka o Będziemyślu pochodzi z 1409 roku i zawarta jest w akcie erekcyjnym kościoła w Łące. Z dokumentu tego dowiadujemy się, że właścicielami wsi byli Sopichowscy herbu Półkozic. W ich władaniu pozostawał Będziemyśl do XVII wieku. W XVIII wieku należał do Potockich i wchodził w skład dóbr sędziszowskich. Potem przeszedł w ręce Konarskich, a następnie Morskich. Olchowa, założona w I połowie XIV wieku, początkowo należała do opactwa w Tyńcu, następnie do Pełki Czarnego, a w XV wieku wieś przejęła rodzina Niemstów. W XVII wieku dziedzicami wsi byli Brzezińscy, pod koniec tego stulecia była własnością hrabiny Elżbiety Lenczewskiej-Lubienieckiej, a po jej śmierci dobra przejął Teofil Dzikowski.

Markuszowa (gmina Wiśniowa)

Email

Wieś leży w dolinie Wisłoka i na jej obrzeżach. W XIV wieku należała do Bogoriów, od XV do XVIII wieku była własnością Trzecieskich, a w XVIII wieku – Łazowskich. W I połowie XIX wieku właścicielem dóbr markuszowskich był Wincenty Rzuchowski, następnie przejął je Teofil Wasilewski. Na początku XIX wieku zbudowano w Markuszowej dwór. Był to obiekt parterowy, drewniany, osadzony na podmurówce, oszalowany deskami, nakryty wysokim, łamanym dachem w typie polskim, krytym gontem. Wejście frontowe osłaniał ganek, wsparty na czterech kamiennych kolumnach. Do elewacji ogrodowej dostawiono później niewielką, murowaną przybudówkę na rzucie kwadratu. W otoczeniu dworu rosło kilkadziesiąt drzew, wśród nich ponad stuletnie okazy dębów i lip. Na tle licznych siedzib ziemiańskich w tym rejonie, dworek wyróżniał się doskonale dopasowaną do otoczenia architekturą, funkcjonalnością, harmonią detali oraz pięknym położeniem.

Strona 3 z 7


Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 129

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 135

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 129

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 135

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 129

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 135

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 129

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 135

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 129

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 135

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 129

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 135

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 129

Warning: Illegal string offset 'active' in /templates/cloudbase/html/pagination.php on line 135

Martwi cię coś, lub denerwuje? Napisz do Nas!

Pseudonim
Email:
Temat
Wiadomość

Ogłoszenia ostatnio dodane

All rights reserved: Nowe Podkarpacie Designed by: KAJUS